پهنه‌بندی فضاهای بی‌دفاع و مستعد جرم‌خیزی در شهر اردبیل

در برخی مکان‌ها به‌دلیل ساختار کالبدی و فضایی ویژه‌ و همچنین ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی ساکنان آن، فرصت بیشتری برای وقوع جرم وجود دارد. از جملة این فضاها می‌توان به فضاهای بی‌دفاع شهری اشاره کرد که با توجه به ویژگی‌های خاصی که دارند، مستعد وقوع جرم هستند؛ از این‌رو شناسایی این فضاها در جهت مدیریت بهینه، جلوگیری از وقوع جرائم و شکل‌گیری فضاهای ناامن امری ضروری است؛ بنابراین در پژوهش کاربردی و توصیفی- تحلیلی حاضر، به‌کارگیری فنون و تکنیک‌های مختلفی مانند مدل ANP و ویکور پهنه‌بندی و شناسایی فضاهای بی‌دفاع شهری صورت گرفته است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش حاضر به دو روش میدانی و کتابخانه‌ای گردآوری شده است. در روش کتابخانه‌ای، با مراجعه به پایگاه‌های استنادی، کتابخانه‌های مرجع و پایگاه داده‌های سازمان‌های مختلف، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شده است. در روش میدانی نیز به‌منظور شناسایی فضاهای بی‌دفاع شهری با استفاده از روش مشاهده میدانی، برداشت میدانی (پر کردن چک‌لیست) و ثبت موقعیت جغرافیایی محل صورت گرفته است. جامعة آماری پژوهش حاضر محله‌های شهر اردبیل است که وضعیت آن‌ها از نظر قابلیت دفاع‌پذیری در سال 1397 بررسی شده است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد، بیشتر محله‌های حاشیه‌ای و روستاهای ادغام‌شده با بافت ارگانیک نواحی شمالی، شمال غربی و غربی شهر اردبیل از نظر قابلیت دفاع‌پذیری در برابر رفتارهای بزهکارانه شرایط نامساعدی دارند و در برابر بروز رفتارهای بزهکارانه بسیار آسیب‌پذیر هستند؛ از این‌رو پیشنهاد می‌شود به‌منظور بهبود شرایط، برنامه‌ریزی‌هایی برای استفاده از تجهیزات امنیتی مناسب، مطلوبیت‌بخشی به فضاها با استفاده از سیستم نورپردازی مناسب و از بین بردن فضاهای مرده و رهاشده و موانع دید ناظر و آموزش شهروندان صورت بگیرد.